Gerek HMK 363.gerekse CMK 309 maddeleri sonuçları farklı olan kanun yararına bozma ile ilgili hükümler düzenlenmiştir.

Hukuk Muhakemesi bakımından,

Adli Yargı Mahkemelerinden verilen kararlara ilişkin olarak kanun yararına temyiz yoluna Adalet Bakanlığı veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından müracaat edilir. Adalet Bakanlığına tanınmış yetkinin kullanılmasına ilişkin işlemler ise Genel Müdürlük tarafından yerine getirilmektedir.

İdari Yargı Mahkemelerinden verilen kararlar aleyhine kanun yararına temyiz yoluna bakanlıkların göreceği lüzum üzerine Danıştay Başsavcılığınca müracaat edilir. Danıştay Başsavcılığı göreceği lüzum üzerine herhangi bir merciin talebi olmadan da kanun yararına temyiz yoluna müracaat edebilmektedir.

İstinaf/temyiz sınırının altında kalması nedeniyle istinaf/temyiz edilemeyen kararların kanun yararına temyiz incelemesine konu edilmesi mümkün bulunmakla beraber kanun yararına temyiz edilen hüküm hakkında verilecek karar hükmün hukuki sonuçlarını değiştirmemekte, tarafların lehine veya aleyhine hiçbir sonuç doğurmamaktadır.

Tarafı olduğunuz kararın temyiz/istinaf edilemeyen kararlardan olması ya da süresi içinde istinaf/temyiz  edilmemesi nedeniyle istinaf/temyiz talebinin reddedilmesi durumlarında da kararınız hakkında kanun yararına temyiz incelemesi yapılmasını talep edebilirsiniz. Ancak Yargıtay kararı hükmün hukuki sonuçlarını değiştirmemekte, tarafların lehine veya aleyhine hiçbir sonuç doğurmamaktadır.

Bilindiği gibi, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 363 üncü maddesine göre ancak kesin olarak verilen hükümlerle, niteliği bakımından yürürlükteki hukuka aykırı bir sonucu ifade eden ve istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşmiş bulunan hükümler hakkında kanun yararına temyiz yoluna başvurulabilir.

İstinaf/Temyiz  incelemesinden geçen ve esası hakkında karar verilen bir dosyanın kanun yararına temyiz edilmesi  hukuken mümkün bulunmamaktadır.

Kanun yararına temyizin amacı, Bölge Adliye Mahkemesi/Yargıtay incelemesinden geçmemiş olan kararların hukuka aykırılığının saptanması halinde, kararın yanlış olduğunun, yasanın kesin hükümde belirtildiği biçimde uygulanamayacağının açıkça duyurularak, mahkemelerin uyarılmasına yönelik bulunmakta, hükmün hukuki sonuçlarını değiştirmemekte, tarafların lehine veya aleyhine hiçbir sonuç doğurmamaktadır.

Kanun yararına temyizin amacı, Bölge Adliye Mahkemesi/Yargıtay  incelemesinden geçmemiş olan kararların hukuka aykırılığının saptanması halinde, kararın yanlış olduğunun, yasanın kesin hükümde belirtildiği biçimde uygulanamayacağının açıkça. duyurularak, mahkemelerin uyarılmasına yöneliktir.

İcra hâkimliğinin mahkeme hüviyetinde baktığı istihkak davaları ile ihalenin feshi taleplerinin reddi kararları veya cezaya ilişkin hükümleri diğer şartların uygun olması halinde kanun yararına temyize konu edilebilmektedir

Tedbir kararları maddi anlamda kesin hüküm teşkil eden nihai kararlar niteliğinde olmadıklarından bu kararlar aleyhine kanun yararına temyiz yoluna müracaat edilememektedir.

Bir karar için geçerli olan temyiz sebeplerinin tamamı her zaman kanun yararına temyiz sebebi olarak kabul edilmediği gibi delillerin takdiri ve değerlendirilmesi de tamamen mahkemeye ait bulunmaktadır. Delillerin takdiri ve değerlendirilmesi kapsamında olduğu anlaşılan kararlar hakkında kanun yararına temyiz yoluna başvurulmamaktadır.

aynı mahiyetteki hükümler hakkında kanun yararına temyiz yoluna başvurulmamaktadır. Başvurulsa da red edilmektedir 

HMK 363 

(1) (Değişik: 20/7/2017-7035/33 md.) İlk derece mahkemelerinin kesin olarak verdikleri kararlar ile istinaf incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına ve bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla kesin olarak verdikleri kararlar ile yine bu sıfatla verdikleri ve temyiz incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına karşı, yürürlükteki hukuka aykırı bulunduğu ileri sürülerek Adalet Bakanlığı veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından kanun yararına temyiz yoluna başvurulur.

(2) Temyiz talebi Yargıtayca yerinde görüldüğü takdirde, karar kanun yararına bozulur. Bu bozma, kararın hukuki sonuçlarını ortadan kaldırmaz.

(3) Bozma kararının bir örneği Adalet Bakanlığına gönderilir ve Bakanlıkça Resmî Gazetede yayımlanır

5271 S.lı Ceza Muhakemesi Kanunu MADDE 309 da aşağıdaki gibi kanun yararına bozma düzenlenmiştir.

Kanun  yararına  bozma Madde  309  –

   (1)  Hâkim  veya  mahkeme  tarafından  verilen  ve  istinaf  veya  temyiz incelemesinden  geçmeksizin  kesinleşen  karar  veya  hükümde  hukuka  aykırılık  bulunduğunu öğrenen  Adalet  Bakanlığı,  o  karar  veya  hükmün  Yargıtayca  bozulması  istemini,  yasal  nedenlerini belirterek  Yargıtay  Cumhuriyet  Başsavcılığına  yazılı  olarak  bildirir.

 (2)  Yargıtay  Cumhuriyet  Başsavcısı,  bu  nedenleri  aynen  yazarak  karar  veya  hükmün bozulması istemini  içeren  yazısını  Yargıtayın  ilgili  ceza  dairesine  verir.

  (3)  Yargıtayın  ceza  dairesi  ileri  sürülen  nedenleri  yerinde  görürse,  karar  veya  hükmü kanun  yararına  bozar.

(4)  Bozma  nedenleri: a)  223  üncü  maddede  tanımlanan  ve  davanın  esasını  çözmeyen  bir  karara  ilişkin  ise,  kararı veren  hâkim  veya  mahkeme,  gerekli  inceleme  ve  araştırma  sonucunda  yeniden  karar  verir. b)  Mahkûmiyete  ilişkin  hükmün,  davanın  esasını  çözmeyen  yönüne  veya  savunma  hakkını kaldırma  veya  kısıtlama  sonucunu  doğuran  usul  işlemlerine  ilişkin  ise,  kararı  veren  hâkim  veya mahkemece  yeniden  yapılacak  yargılama  sonucuna  göre  gereken  hüküm  verilir.  Bu  hüküm, önceki  hükümle belirlenmiş olan  cezadan  daha  ağır  olamaz.   c)  Davanın  esasını  çözüp  de  mahkûmiyet  dışındaki  hükümlere  ilişkin  ise,  aleyhte  sonuç doğurmaz  ve  yeniden  yargılamayı  gerektirmez.   d)  Hükümlünün  cezasının  kaldırılmasını  gerektiriyorsa  cezanın  kaldırılmasına,  daha  hafif bir  cezanın  verilmesini  gerektiriyorsa  bu  hafif  cezaya  Yargıtay  ceza  dairesi  doğrudan  hükmeder.   (5)  Bu  madde  uyarınca  verilen  bozma  kararına  karşı  direnilemez.

Söz konusu CMK 309. Maddeye bakıldığında HMK 363. Maddesden farklı olarak Kanun yararına bozma kararı artık hükümlü lehine sonuç doğurabilmektedir.

Diğer sorularınız için

0535 572 90 93 numaralı telefondan

Danışma hizmeti alabilirsiniz

Yorumlar